عمل براده برداری و ایجاد دندانه بر روی میله ها و لوله ها برای اتصال قطعات به یکدیگر را حدیده کاری (Extrusion) می گویند. این عمل به وسیله ی دست یا ماشین انجام می شود. ابزاری که برای این منظور مورد استفاده قرار می گیرد ، حدیده نام دارد.
جهت گردش شیار دندانه ی پیچ و مهره ها در حدیده کاری ممکن است به سمت راست یا چپ باشد. به پیچی راست گرد می گویند که اگر آن رابه طور عمودی مقابل دید قرار دهیم ، جهت صعود دندانه های آن به سمت راست بوده و درجهت عقربه های ساعت بسته می شود. فیتینگ های مورد استفاده در لوله کشی آب سرد و گرم از این دسته می باشند. اگر جهت صعود دندانه ها به سمت چپ باشد آن را چپ گرد می گویند. مدل های چپ گرد برای محکم شدن باید در جهت خلاف عقربه ساعت سفت شوند.
کاربرد و موارد استفاده حدیده کاری
واسطه ی اتصال دهنده ی مهره های راست گرد ¾ به تنه ی شیر مخلوط ، مهره ی رگولاتور کپسول های گاز مایع ، رگولاتور تقلیل فشار ، کپسول استیلن و موارد دیگر. علامت مشخصه ی چپ گرد بودن مهره ها ، قرار داشتن شیاری بر روی این گونه مهره ها می باشد. طول لوله های فولادی گالوانیزه ی مورد استفاده در لوله کشی آب سرد وآب گرم ، ۶ متر است. برای اتصال لوله ها به یکدیگر ، گرفتن انشعاب و انتقال آن ها به نقاط مختلف و به دلیل روی اندود بودن جداره ی داخلی و خارجی این لوله ها و جلوگیری از آلودگی آب بهداشتی درون لوله ، آن ها را به یکی از روش های اتصال فلزات به یکدیگر متصل می کنند.
این روش را اصطلاحاً فیتنگی (اتصال دنده ای) می نامند. در این روش پس از بریدن لوله (با احتساب فیتنگ های مورد استفاده در مسیر) و برقو زدن دهانه ی داخلی لوله های برش خورده ، دو سر آن را حدیده (دنده یا رزوه) می کنند. ابزاری که به وسیله آن لوله را دنده می کنند ، حدیده نام دارد. حدیده در دو نوع دستی و برقی (ماشینی) ساخته شده و مورد استفاده قرار می گیرد.
حدیده دستی
درحدیده های دستی از وسیله ای به نام جغجغه برای ساده شدن کار استفاده می شود. با استفاده از این وسیله ، دیگر نیازی به گردش کامل دسته ی حدیده نیست. بلکه مانند تلمبه زدن می توان زاویه ی دسته را مقداری بالا و پایین نمود. هر وقت مجموع این زاویه ها به ۳۶۰ درجه برسد ، حدیده یک دور کامل لوله را دنده می کند. قطعه ای را که بر روی بدنه ی حدیده قرار گرفته و عمل حدیده کاری را انجام می دهد ، پارچه ی حدیده می نامند. جنس این پارچه ها را معمولاً از فولاد ابزار سازی کربن دار و یا فولاد آلیاژی دراندازه های مختلف برحسب اینچ می سازند.
پارچه های این نوع حدیده ها را طوری می سازند که با یک دست پارچه بتوان پیچ هایی را که دارای گام مساوی می باشند ، حدیده نمود. دندانه ها را نیز به نحوی در می آورند که در انتها به منظور آب بندی ، دارای فرم مخروطی باشند.
نکاتی در زمان قلاویز کاری یا رزوه تراشی :
- در هر دور که ابزار به طرف راست می چرخد نیم دور آن را به طرف چپ برگردانید. به این ترتیب براده های جدا شده از بین لبه های برنده آزاد می شوند
- در موقع دنده کردن قطعات فولادی ، بهتر است به ابزار روغن بزنید
- اعمال نیروی زیاد باعث شکستن ابزار ، خراب شدن قطعه کار و نا صاف شدن دنده ها می‌شود
- برای دنده کردن برنج یا چدن ، نباید هیچ گونه روغنی به کار ببرید
- حتماً قبل از قلاویز کاری ، از جداول استاندارد قطر مته جهت سوراخ کاری را پیدا کنید
برای مشاهده ی دیگر ترفند ها و آموزش های ابزار می توانید از بخش آموزش و ترفند مجله اینترنتی مهد ابزار استفاده کنید.
